Ibi Davus coquus4 cum servis cenam parat. Capite arma! PHAEDRA: Amore Hippolyti incensa sum. Sed Lucius tacet. 21 T3: Hannibal ante portas! Ita omnes Caesarem a deis in caelum acceptum11 esse putabant. Ergo: Hic, qui non capit caudam, capiat caput et ille, qui non capit caput, accipiat caudam! Quid aliud vendere cupis?“ „Oleum8 minore pretio a senatore Romano, amico meo, emi: Oleum optimum vendit. Marcus bracas societatis Diselianae, tum Levianae7, tum … spectat, attingit, probat; Lydia autem in partitionem computatrorum8 contendit. Hostes aspiciunt amicos, amici prospiciunt hostes. Equidem scio multo periculosiores esse errores regum. MATER: Sed dic mihi: Quisnam Italia relicta Germaniam, istam regionem asperrimam, peteret, nisi patria esset? Cogita deos vitam meam regere! 1 dictator, oris Diktator - 2 funere efferri zu Grabe getragen werden - 3 funus n Leichenbegängnis - 4 testamentum: vgl. Ubi nunc est Helena? regi iniuriam Antigonae nuntiaverunt. Itaque adhuc ad te non veni. solvi) eine Strafe erleiden 23T Wer deutet den Willen der Götter? Sed caupones1 se filiam meam et latrones2 vidisse negaverunt. Tum plebeis placuit Menenio parere Romamque petere. Tum Lucullus ridens dixit: „Certe, amici, aliquid sumptus facimus vobis, sed maximam partem Lucullo!“ Quondam Lucullus solus cenans unam solam mensam et cibos tantum modicos2 aspexit. - 4 duodecim zwölf (nur drei Kinder überlebten) - 5 Tiberio et Gaio: gemeint sind Tiberius und Gajus Gracchus (s. Eigennamenverzeich- nis) - 6 magister Lehrer - 7 repetere wiederholen 15Z Rom oder Karthago? Vale! Wieder einmal stand alles auf dem Spiel. d) Antigona autem mortem negleg[?] 1 iterum wiederum - 2 tres drei - 3 ignis, is Feuer - 4 idem pretium Akk. Laocoon5 solus, sacerdos6 Neptuni, dolum Graecorum perspexit. Ille autem verbis filii territus respondit: „Ingens est, quod petis, Phaethon! Statim Eurytionem sagitta8 necat. Quid putas? Ubi sunt agitatores1? Quinto7 anno filium tibi osten- dam. Buchner Suchen Bei ihrem Rhetoriklehrer, dem Rhetor, verfassen sie zur Übung ebenfalls Lob- reden. Lucullus etiam magnus imperator in omni genere belli fuit, et si quid ei commissum erat …“ LENTULUS: „Satis est! Verbis Dei scribendis semper Dominum laudemus! Prometheus autem superbia commotus deos fefellit: Magnum taurum1 necavit. 9. Mercator Romanus in taberna amicum invenit et Graeca lingua Croesum salutat2: „Chaire!“3 „Salve!“, i l l e r e s p o n d e t . Bevor sich Lucius nach dem Ende seines Militärdienstes in Augsburg (Augusta Vindelicorum) niederlässt, reist er noch nach Rom, um dort seine alte Mutter zu besuchen. Tum magno cum gaudio equum in urbem traxerunt. Sarcophagus? Sed – me tacere oportet, quod femina sum. autem respondit se omnia sua semper secum portare. Num dubitas, quin etiam sensus verborum sanctorum comprehendam? Nihil aliud nisi homo indignus sum. Spectate illam regionem, in qua vivimus: Castra militum toto orbe terrarum conscriptorum plena sunt. Omnes, qui iis in aedibus vivebant, noctes terribiles3 fuisse contendebant. 1 arcus, us Triumphbogen - 2 videtur er (sie, es) (er)scheint - 3 profanus, a, um gewöhnlich - 4 prohibitus, a, um verboten - 5 edere essen - 6 creator, oris Schöpfer 45.Z1 Der Gott Israels spricht Ein besonders wichtiges Ereignis der jüdischen Geschichte ist der Auszug der Israeliten aus Ägypten unter Führung des Moses im 13. Aliae uxores, sicut accepi, beatae sunt, sed uxor ducis ipsius sola est. Aliquando4 hoc loco sacro versatus sum, cum subito miles quidam Christianus intravit, me vidit orantem, me aggressus est et vultu acri iussit: „Homo turpis, verte os tuum ad orientem5!“ Os meum vi ad ori- entem vertit clamans: „Sic orare debes!“ Magno clamore orto non- nulli equites Christiani, qui clamorem audiverant, mihi auxilio venerunt petentes, ut homini saevo veniam darem. Video naves Romanas adire. n denselben Preis Sed mulier non dubitavit iterum1 tres2 libros in ignem3 mittere. Itaque Romani libros „Sibyllinos“ appellaverunt. Ex ampla familia in fami- liam claram nupseras – cur tibi nunc Caelius tam coniunctus2 est? Marcus paginam societatis exspectat.Markus wartet auf die Homepage des Verlags.Nunc signum societatis librorum apparet.Nun erscheint das Logo des Buchverlags.Marcus catalogum librorum legit: tot libri!Markus liest die Bücherliste: so viele Bücher!Subito fabulam criminalem videt:Plötzlich sieht er eine Kriminalgeschichte:Investigator senator Romanus est.Der Detektiv ist ein römischer Senator.Statim nomen et inscriptionem scribit etSofort schreibt er seinen Namen und seinemandatum ad societatem mittit.Anschrift und schickt die Bestellung an den Verlag.„Clicc!“ Mus globolum „i!“ insertavit.„Klick!“ Die Maus hat den Button „Go!“ angeklickt. dazu das Vasenbild 24T Keine Angst vor Gespenstern In der römischen Kaiserzeit, in der der überlieferte Glaube an die Götter immer mehr in den Hintergrund trat, kamen überall abergläubische Vorstel- lungen auf; auch gebildete Menschen waren nicht frei davon. Als Cicero von Freunden über den Rache plan des Anto nius erfuhr, blieb ihm nur die Flucht, und er beklagte sich bitter über sein Schicksal: Postquam Cicero amicis gratias egit eosque dimisit, statim de fuga1 cogitavit: „Di2 boni, adeste mihi familiaeque meae miserae! Volo! Uxor quaedam1: „Di2 boni, adeste mihi miserae! Ancus: „Salve, Caecilia! Sed nihil videns: „Cur“, inquit, „me fugis?“ – „Me fugis!“ illa repetit. Tandem basilicam intrant, nam portae nunc patent. Homines, qui in ea regione10 vivebant, postquam Cacum perisse audiverunt, illuc convenerunt et virum fortem laudaverunt. Ne desieritis divinos libros intellegere! PASSUA: Non legi, quoniam mihi quoque tempus deest ad legen- dum. Postquam Scipio Poenos in Africa vicit, senatores Romani virtutem victoris multis verbis laudaverunt: „Virtus tua, qua hostem vicisti, sine exemplo est.“ „Tu Poenos, qui magno cum agmine militum nostros petiverunt, non solum in Africa, sed etiam uno proelio superavisti.“ „Audivimus ne elephantos quidem te terruisse, quos Poeni secum1 duxerunt.“ M. Porcius Cato autem ita dixit: „Cur Scipio in Africa non remansit, cur Carthaginem2 non petivit, cur moenia alta urbis non delevit3, cur Hannibalem, imperatorem Poenorum, non cepit? Nam multas et magnas regiones vicerat. 1 ex-ponere aussetzen - 2 Polybus: König von Korinth, Stiefvater des Ödipus - 3 inventus: PPP zu invenire - 4 Laius: König von Theben, wahrer Vater des Ödipus; ein Orakel hatte ihm prophezeit, dass er von seinem eigenen Sohn getötet werde. Cur enim simulacra fiant, cum homo ipse sit imago dei? Ante paucos dies nuntius mihi allatus erat hominem quendam, nomine Paulum, in urbem nostram venisse. Im 15. Quod autem maius est: Iudaei in unum deum solum credunt, quem creatorem6 terrae et caeli vocant; inter eos constat huic deo nullam formam esse. Er sollte als Kind in der Wildnis ausgesetzt werden, weil seine Eltern eine fürchterliche Prophezeiung bekommen hatten: Er werde seinen Vater töten und die eigene Mutter heiraten. DRAPPES: Si homines tali natura non essent, vitam tristem ageremus. Sed is vir nobilis, quem hic videtis, nobis adfuit: Publius Fundanius Secundus.“ Protinus Caesia Publium adit et clamat: „Publi, quomodo3 ad classem Romanam venisti? In templo Iovem deum et Iunonem deam salutem pacemque orant. Etiam me hortantur, ut deum vocem. k ANTIGONA: Sed fratrem non sepelire8 flagitium est. Homines ignem habere non sinam.“ Et Prometheus ea verba Iovis probavit. Talis est animus viri, qui urbem potentissimam condet! Subito autem venti vehementes et magnae undae navi hominibus- que institerunt. Etiam servi dimittuntur. Publius Philippum ad templum ducit et dicit: „In templo deos Capitolinos colimus. Ego vidi eum duos comites delectos corripere, crudeliter interficere, denique devorare5. Metu deorum sublato beate vivo. Profecto – forte me talibus oculis spectas, quasi hostes simus. fugi) fliehen - 2 obses, idis m Geisel - 3 rex, regis m König - 4 redire zurückgehen - 5 timere fürchten - 6 fortitudo, inis f Tapferkeit 13T Das Maß ist voll Tarquinius Superbus, der siebte König Roms, ist bei den Römern wegen seiner grausamen Herrschaft zunehmend verhasst. Magno dolore multisque lacrimis gens Aemiliana Romam tristis reliquit. Tibi multi filii sunt – et maritum tuum in urbe mansisse scimus. 1 locus Ort - 2 condere (Perf. Aquilio senatori convivium placet, quod hospites edunt4, bibunt, gaudent. 26Z Cäsar – ein Gott? B. ihre Vertreter nicht auf einer von Cäsar einberufenen Versammlung. Subito terra aperta est, homunculus1 e terra surrexit, ante equum constitit, equiti dixit: „Cave periculum mortis. Ades et tu, Afra!“ Caecilia illuc properat, coquum laudat: „Bene, Dave!“ Iam liberi matrem vocant: „Mater, in cubiculo te exspectamus.“ Domina cubiculum intrat; liberos et Melissam servam videt, tum iubet: „Ostende vestes, Melissa!“ Domina vestes spectat, vestes autem non placent. 1 regina Königin - 2 fratrem Cleopatrae: Ptolemaios XIII., der die Römer in Alexandria angreifen ließ - 3 illecebra Verlockung 17Z Die Ermordung Cäsars Nach dem Sieg über Pompejus benahm sich Cäsar wie ein Alleinherrscher. 1 facultas Fähigkeit, Fertigkeit - 2 sin autem wenn aber - 3 responsum: hier Subst. Hoc Antonius consul statim populo indicavit; multi enim cives, qui in forum convenerant, funus3 spectare studebant. In proelio naves celeres Atheniensium magnas naves Persarum cinxerunt. Tum speluncam3 vidimus; eam intravimus et illic ingentem copiam ciborum invenimus. Aegyptum relinquere non vis, quamquam fratrem Cleopatrae2 vicisti pacemque iam paravisti. Solum in unum deum credunt; quidam etiam dicunt eos liberis edendis4 se alere. Die ihren Ehemann liebende Phädra erwartet dessen Ankunft. Tum Rutilius: „Quid est? Liceat nobis vobisque – ut licebat maioribus nostris – in terra nostra vivere!“ Ubii autem de rebus futuris metuentes nesciebant, utrum consilia acciperent an repellerent. [Magno gaudio moti] corpora cibis confirmabamus, tum [labori- bus superati] quiescebamus. Eines Tages machte sich Ödipus, der nun den Orakelspruch kannte, aber nicht wusste, wer er wirklich war, auf die Reise nach Theben, um seinem Schick- sal zu entkommen. Search the world's information, including webpages, images, videos and more. Im Jahr 218 v. Chr. Acca autem lacrimas tenere non potuit et clama- vit: „O Faustule, frustra lupa6 pueros in ripa Tiberis servavit et aluit, frustra tu Remum cum fratre domum portavisti, frustra Remo parentes fuimus! 1 Sabini, orum die Sabiner, Sabinae, arum die Sabinerinnen - 2 vi gewaltsam - 3 eo dolo durch diese List - 4 nos wir 12T Einer für alle Der Pons Sublicius stellte den einzigen Zugang zur Stadt dar, der nicht durch die starke Stadtmauer gesichert war. So wurden fan- tastische Gespenstergeschichten kritiklos verbreitet, wie uns der Brief des Schriftstellers Plinius an seinen Freund Sura (Anfang 2. Nemo superbior, nemo crudelior est quam dux Troianorum. „Honor meus tibi magnae scilicet curae est! Lektionstext Prüfungsheft kaufen. @HeiNER - the Heidelberg Named Entity Resource. MINUCIUS: Sane Christianus sum et libro Tertulliani legendo cognoscere volo, quibus argumentis3 fides Christiana confirmetur et ego Christianus melior fieri possim. Er erzählt: 1. Dieses Gerücht benutzt auch der Redner Cicero, um den politischen Einfluss der Clo- dia zu schwächen. Nam hostes urbem et templa capient. Er hat sich verspätet, man schließt bereits die Türen, ein Sklave wartet ungeduldig auf ihn. Tu, imperator, tuo clarissimo exemplo homines docuisti, quanta esset cura imperatoris Romani, quanta esset fides Romana. Neque venti adversi mare turba- bant neque Neptunus vectores magnis undis terrebat. Equidem ita censeo: Aperite portas victori!“ Censor autem: „Ego vero sententiam tuam non probo. Nonne id te pudet? Homines in foro narraverunt Cloeliam cum comiti- bus ab hostibus fugisse1. In Europa haben zuerst die Griechen diesen neuen Weg beschritten, Naturerscheinungen zu erklären. für wichtiger halten als 34T Kaufleute feilschen in Ephesos Quintus Crassus Oeconomicus und Croesus Monopolista – das sind natürlich Fantasienamen für zwei Kaufleute. Hanc epistulam Penelopa tua amore mota tibi non redeunti mittit, Ulixes. Boves autem retro6 ibant, quia Cacus eos caudis7 traxit. Publius Philippo ludos in amphitheatro ostendere vult. – Multi te, o Caesar, servum Cleopatrae vocant; nam cum apud reginam1 es, ei placere studes eamque magnis donis delectas. Hannibal are o personalitate de la care putem învăţa. Start studying Vokabeln Prima Nova Lektion 1. Mihi officium libellos legendi et recitandi et scribendi satis est. Mercator ibi sucos2 vendit. Rursus Narcissus: „Te videre volo!“ – Et Echo: „Volo!“ Nunc puella iuveni pulchro occurrit. Nobis autem legiones non iam sunt. Ohne auf die zeitliche Distanz zu achten, bezogen die Gelehrten des 15. Als sie auch noch ihre Heimat Kreta zu vermissen beginnt, schaltet sich Phädras alte Amme ein: PHAEDRA: O magna Creta, domina maris vasti: Cur me vitam in malis lacrimisque agere cogis? Paulus: „A! Ne quaesiveris uxorem barbaram! Statim turba Circum clamore complet: „Ubi bestiae sunt, ubi leones1 sunt?“ Repente portae patent: Leones in Circum currunt, senem vident, consistunt. Tum gaudet. Theodorus cum Athenodoro tabernam intrat. Scelera mala regis non ignoratis. sich in Liebe verbinden - 2 saevire wütend sein, toben - 3 oves pascere die Schafe weiden - 4 pulchritudo: zu pulcher - 5 desiderium Verlangen - 6 concepisse Perf. Im Jahr 218 v. Chr. Cur me rides?“ Tum rex stupens4 mulierem tres5 libros capere eosque in ignem6 mittere vidit. Quid furori te dedis? Supplex semper aram tuam adibo et sacra tibi dabo. Sed pater hoc consilium ceperat. Omnes turbationes1 vincat cupiditas verba Dei scribendi: Ad scribendum nati2 sumus! 3 Z. Erfrischungen in der Basilika. Scipio denique Hannibalem, quem Romani timuerunt, superare potuit. Homines nobis sacra facient. Habe ich meine Söhne etwa verloren?" 1 Troiani, orum die Trojaner - 2 ligneus, a, um hölzern - 3 collocare auf- stellen - 4 Graeci, orum die Griechen - 5 Laocoon, Laocoontis Laokoon - 6 sacerdos Priester - 7 vix kaum - 8 gemini angues zwei Schlangen - 9 poenam solvere (Perf. Moses, quamquam erat homo ex gente Iudaeorum, multos annos in aedibus Pharaonis1, regis Aegyptiorum2, vixit. Denn wir hat-ten Angst vor dir.Lucius: Mene fugisti? Cum autem intel- lexisset gentem suam ab Aegyptiis graviter vexari3 et Pharaonem esse regem crudelissimum, sibi ipsi dixit: „Utinam ne gens mea tam graviter vexaretur. Tum demum Narcissus eam audit adeuntem, sed non videt. Als es ihm nach vielen Abenteuern gelingt, seine menschliche Gestalt wieder zu erlangen, lässt sich Lucius voller Dankbarkeit in den Kult der Göttin ein- weihen. Patre interfecto Oedipus Thebas venit et uxorem regis in matrimonium duxit1, ignorans eam matrem suam esse. Quis ergo incultus? l Itaque summis viribus se inflat3. Unus e senatoribus … 1 somnium Traum - 2 mortuus, a, um tot - 3 timere m. Dat. Über die be- sondere Lebensart des Lukull waren immer schon zahlreiche Anekdoten im Umlauf. Cäsar berichtet in seinen Aufzeichnungen, wie unterschiedlich die beiden wichtigsten Anführer des Stammes auf diese Einschüchterung reagierten. der König von Karien, einem Gebiet im Südwesten Kleinasiens mit der Hauptstadt Halikarnass. In einer Rede vor Gericht wendet Cicero dazu folgenden Trick an: Das Publikum soll sich vorstellen, mit welchen Worten Clodia von einem ihrer Verwandten beschimpft und erniedrigt werden könnte: Mulier, quid tibi cum Caelio, quid tibi cum illo adulescentulo1 est? Quare Oedipus cura civium commotus non dubitavit quaestionem de morte regis instituere4. 42Z Verhandlungen an der Stadtmauer Köln am Rhein, 69 n. Chr. „Praeterea bene novimus errores verborum periculosos4 esse; multo verum periculosiores sunt errores sensuum!“ – Num putas me scribere tantum posse? Modo latrones5 te rapuisse conieci. hatte Cicero den übermächtigen Politiker Marcus Antonius in mehreren Reden scharf ange griffen; denn im Streben des Antonius nach Alleinherrschaft sah Cicero eine Gefahr für die römische Republik und die Herrschaft des Senats. Miser clamavit: „Furti7 damnabor, quod officium neglexi!“ Vidua autem, quia post maritum hunc quoque virum amatum amittere noluit, consilium magnae audaciae cepit. MATER: Hoc dei bene vertant! Tandem Marcus bracas emit. zu periculum - 5 mysterium Geheimnis - 6 scriptura Schrift - 7 ah aha! Sed ventis vehementibus ad insulam Siciliam acti sumus. Dei cives huius urbis dominos gentium facient. Profecto nihil6 aliud nobis restabat. Romani Brutum et comites forum occupare audi- verunt. Iuppiter pater deorum hominumque est, Iuno uxores servat, Minerva hominibus sapientiam4 dat. 8. Hippolytus quasi filius tuus est! Dazu schicken die Aufrührer auch in die Stadt Köln Gesandte, um die dort ansässigen Germanen, die Ubier, zu überreden, am Aufstand gegen die Römer teilzunehmen: „Cognovimus vos quoque liberos inter liberos vivere velle. wie? Nam tanta est apud plebem auctoritas mea, ut facile eos in officio retinere possim. Ibi Marcus magna voce narrat: „Audivi in hac silva multa genera bestiarum vivere, quae maxime differunt a ceteris! - 11 in caelum acceptus in den Himmel aufgenommen Differenziert üben V Die Kyklopen auf Sizilien Äneas hat mit seinem Vater, seinem Sohn und anderen Einwohnern Trojas die brennende Stadt verlassen und sucht für alle eine neue Heimat. Aber dass sich zwei Kaufleute zur Zeit des Kaisers Hadrian im Hafen von Ephesos treffen, ist durchaus vorstellbar. aspexerunt. 1 mea causa aus persönlichen Motiven - 2 producere vorführen - 3 conscendere besteigen - 4 equitare reiten - 5 circumire umkreisen 40T Welch ein großartiger Kaiser Ein Festredner spricht bei einem öffentlichen Empfang in der Palastaula: Huc convenimus, cives coloniae Augustae Treverorum, ut gratias agamus imperatori nostro pro beneficiis eius. Pater vinum oleumque vendit; tum ampho- ras4 cum Optato servo ad aedificia senatorum porto. das Osmanische Reich gegründet.